Hành trình mới tôi đi hôm nay

Những lần nhân sự hỏi tôi bằng cấp làm thủ tục, tôi hay cười nhẹ “Em không có chị ơi!”. Sau đó, họ hay đáp lại tôi bằng ánh mắt ngạc nhiên như là “Sao nó ngồi vào cái ghế director mấy ngàn đô một tháng được nhỉ?”. Lần sau rút kinh nghiệm tôi liền dạm hỏi trước “Em có bằng cấp ba được không chị?” Họ dường như còn ngạc nhiên hơn gấp bội.

Khi mười tám tuổi tôi quyết định mình không muốn đi học đại học, vì tôi không muốn làm gánh nặng cho gia đình và thật lòng, chỉ mong mau kiếm được đồng tiền nuôi thân càng sớm càng tốt. Bốn năm học thêm nữa là quá dài và kinh khủng với những đau đớn trên ghế nhà trường mà tôi ám ảnh. Vì học nghề chỉ có mười tám tháng nên so với tuổi đời, dù còn nhỏ nhưng tôi đã có nhiều năm kinh nghiệm hơn đa số những người cùng tuổi mà học đại học. Tuy luôn tự tin với khả năng chuyên môn nhưng cứ mỗi lần phải cung cấp hồ sơ là một câu hỏi bỗng đâu trồi lên khiến tôi nhức nhối khôn tả.

“Chã lẽ, sống trên đời này muốn vinh quang là phải có bằng cấp cao hay sao? Vậy những ai nghèo như mình, không có tiền ăn học, thì mãi chẳng bao giờ có cơ hội đổi đời hay sao?”

Một ngày, tôi thấy mình đứng trên bục giảng, dạy cho các bạn học viên bên dưới những kiến thức thiết kế đầu tiên. Các bạn ấy đến từ mọi nơi trên đất nước này, quê quán khác nhau nhưng tựu chung lại đa số đều không có khả năng theo đuổi con đường đại học, hoặc là nghèo, hoặc là đã quá tuổi, hay thậm chí phải bỏ ngang để rẽ ngành. Sự phát triển kinh tế ấn tượng của Việt Nam hai mươi năm trở lại đây mang theo cơ hội cho các ngành nghề thương mại bổ trợ, trong đó đặc biệt có ngành thiết kế đồ họa (graphic design). Với đặc thù tuyển dụng dựa trên bộ sưu tập năng lực thiết kế (portfolio) đã mở ra một cánh cửa cho những con người không đủ điều kiện theo đuổi các cấp bậc sau phổ thông như tôi ngày xưa, một cơ hội thay đổi cuộc đời.

Thế là đã ngót nghét hơn năm năm trời sau cơn nhức nhối ấy, lần đầu tiên trong đời mình, tôi cảm nhận được niềm hạnh phúc trọn vẹn của sự cho đi và niềm biết ơn vô ngần với lựa chọn năm mười tám tuổi lẫn hai mươi năm dài chống chọi với trầm cảm.

Lòng nhiệt thành nội tại mang cho tôi sự kiên nhẫn học thêm, mày mò các giáo trình, sách chuyên ngành ở những trường đại học Mỹ, Úc về graphic design, với mong muốn duy nhất là giúp các bạn có cơ hội tiếp cận được tri thức giáo dục thế giới, trong khả năng tốt nhất mà tôi có thể.

May mắn làm ở những agency quốc tế cho tôi một nền tảng kiến thức thực tiễn vô giá, không chỉ giúp các bạn tự tin làm ở những công ty Việt Nam mà còn có giá trị toàn cầu để mưu sinh bên ngoài biên giới. Những năm tháng đi làm trong khó khăn cho tôi hiểu biết về con người, về mối quan hệ hợp tác làm việc tế nhị và nhạy cảm như thế nào, để giúp các bạn tránh các tình huống không mong muốn xảy ra.

Và các bạn học viên tôi, không phải ai cũng lành lặn tâm lý, hành trình chống chọi với căn bệnh bản thân đã giúp tôi phát triển được sự cảm thông và thấu hiểu, để đôi khi trong một tình huống ngặc nghèo, tôi biết là em không hề cố ý làm như vậy.

Tôi hay nói với các bạn học viên mình: “Kiến thức em phải hiểu và phải dùng được nó, thì đó mới là kiến thức của em, còn không thì nó mãi mãi chỉ là của cô. Mà cô thì không muốn đi dạy vì điều đó!”

Mỗi ngày thấy sự tiến bộ của các em là mỗi niềm ngọt ngào tôi thu hái được trên hành trình này. Có lẽ vì quá đỗi hân hoan mà không thể tìm được cách giãy bày nào tốt hơn ngoài viết ra con chữ. Các bạn học viên tôi, mỗi bạn một cá tính, lợi thế hay hạn chế khác nhau, nhưng tôi vui vì các bạn đã luôn cố gắng đến lớp, làm bài tập và suy nghĩ đến con đường sau khi mình tốt nghiệp như thế nào. Hoàn cảnh mình, những gì mình có, mình muốn phát triển thêm ở môi trường nào và mình phải làm đồ án cuối khóa ra sao để đạt được điều đó?

Những lời tôi hướng dẫn các em, trong sâu thẳm tôi biết đó là những lời động viên và khích lệ bản thể mình trong quá khứ, một tôi của những đêm dài ngồi còng lưng rơi nước mắt ở văn phòng năm hai mươi, cô đơn và lạc lối.

Viết cho hành trình mới tôi đi. Viết cho các bạn học viên tôi sắp đón thêm, những tháng ngày cùng tôi, là các em biết có một người nguyện lòng giúp các em một lời hứa.